meester Henk - GESCHIEDENIS
 
(Advertentie)
(Advertentie)
Aandacht voor het tuindorp Agnetapark, de filmdienst van het Instituut voor Arbeidersontwikkeling en de voetbalclub FC United of Manchester. Serie over de revolutie van Troelstra en het Aardappeloproe

Alles was gericht op het creëren van de "ideale arbeider" .

Deze

  • zorgt voor het gezin (hij werkt en zij doet het huishouden)
  • drinkt niet (meer)
  • ontwikkelt zich
  • ontplooit zich
  • gaat sporten

 

@meesterhenkvink 2015

Tal van zaken worden hiertoe opgezet. Mannen en vrouwen kunnen zich dan gaan ontplooien op het gebied van kunst, cultuur, muziek, natuur, letterkunde, EHBO, ziekenverpleging, natuurkunde, theater.


De ontwikkeling slaat meer aan bij vrouwen en kinderen, dan bij mannen (die 's avonds te moe - of te dronken - zijn om nog wat te gaan doen).


Toch is vooral ook de ontwikkeling van de kinderen een belangrijke stap voorwaarts.

 

@meesterhenkvink 2015

De Arbeiders Jeugd Centrale (AJC) (1918-1959) was een socialistische jeugdbeweging, opgericht door de Sociaal-Democratische Arbeiderspartij (SDAP) en het Nederlands Verbond van Vakverenigingen (NVV).

 

De AJC had tot doel de arbeidersjeugd op te voeden en te ontwikkelen. Het socialistisch cultuurideaal werd gerealiseerd met traditionele omgangsvormen, zonder drank en tabak, en met lichaamsbeweging, volksdans, muziek en lekenspel.


De Paasheuvel in Vierhouten was een bekend kampeer- en samenkomstterrein van de AJC.

bron: Wikipedia  via @meesterhenkvink 2015

(Advertentie)

In de jaren '20 kregen de Olympische Spelen concurrentie vanuit de arbeidersbeweging. Drie Arbeidersolympiaden vonden plaats, in Frankfurt, Wenen en Antwerpen. Arbeiders turnden, voetbalden en sprintten voor de wereldvrede en niet voor de nationale eer. Door hun succesvolle acties voor arbeidstijdverkorting kregen arbeiders in het begin van de 20ste eeuw meer tijd om te sporten.


Tegenover de gewone Olympische Spelen die afgewezen werden als 'een oorlog tussen landen met sportieve middelen' stond de solidariteit van de sportkameraden. De arbeiderssportbonden waren tegen de verering van sporthelden en records.


Op de Olympiades klonk niet het volkslied van het land van de winnaar, maar het lied van de internationale arbeidersbeweging. Er wapperde alleen een rode vlag. Meedoen was belangrijker dan winnen. Frankfurt am Main was in 1925 de gastheer voor de eerste arbeidersolympiade. 

bron: socialhistory.org  via @meesterhenkvink 2015

Deze vond plaats in Frankfurt in 1925

via @meesterhenkvink
via @meesterhenkvink 2015
via @meesterhenkvink 2015
(Advertentie)
@meesterhenkvink 2015

Om te sporten heb je vrije tijd nodig. Aan het begin van de 20ste eeuw richtten arbeiders organisaties op die de omstandigheden op het werk probeerden te verbeteren. Deze vakbonden kregen het voor elkaar dat arbeiders niet meer 10 tot 12 uur hoefden te werken, maar acht. Dus hielden ze tijd over, om te sporten bijvoorbeeld. 

Sommige arbeiders sloten zich aan bij bestaande sportclubs, zoals voetbalclub Feijenoord. Dit was een typische arbeidersclub, maar niet aangesloten bij de arbeidersbeweging. Anderen vonden dat je binnen die arbeidersbeweging ook sportactiviteiten moest organiseren. Dan kreeg je geen verkeerde normen en waarden mee. Zo werd in 1926 de Nederlandsche Arbeiders Sportbond (NASB) opgericht.

 

bron: cultuurwijs.nl  via @meesterhenkvink 2015

 

via @meesterhenkvink 2015
via @meesterhenkvink 2015
(Advertentie)
Huizen speciaal voor arbeiders in het Agnetapark
De plattegrond voor het Agnetapark

via @meesterhenkvink 2015

Het parkgebied werd in 1881 voor 16.000 gulden gekocht door Jacques van Marken (Jacob Cornelis, 1845-1906), directeur van de nabijgelegen Koninklijke Nederlandsche Gist- en Spiritusfabriek te Delft. (Later ook directeur van de Nederlandsche Oliefabriek

(NOF), het latere Calvé).

 

In 1884 richtte Van Marken de 'NV Gemeenschappelijk Eigendom' op. Het doel van de onderneming was: 'Het bouwen en verhuren van gezonde woningen, kosthuizen, werkplaatsen, winkels, wasch-en badinrichtingen, op door haar te kopen gronden in het Agnetapark.

 

Het park is genoemd naar Agnete Wilhelmina Johanna Matthes, echtgenote van de directeur.

bron: Wikipedia  via @meesterhenkvink 2015

De toegang tot het park was/is met een hek "afgesloten"

via @meesterhenkvink 2015
Het bestaat nog steeds. Het behoort tot de Top 100 der Nederlandse UNESCO-monumenten !

via @meesterhenkvink 2015

Ondanks alle goede bedoelingen van van Marken was het niet echt een succes. De arbeiders kregen goed betaald, werden goed verzorgd (verzekeringen) en hadden een mooi huis, MAAR .... daar stond wel iets tegenover !

 

De huizen en tuinen moesten goed en netjes onderhouden worden. De heer van Marken of zijn vrouw hielden daartoe inspecties ! Ze gingen zelf "in het midden" van het park wonen waarmee ze wilden aangeven dat ze er niet zozeer boven stonden. De arbeiders voelden zich uiteindelijk zo op de vingers gekeken, dat menigeen vertrok.

 

@meesterhenkvink 2015

Jef Last en de filmdienst Instiuut Arbeiders Ontwikkeling

Jef Lasts werkzaamheden voor de filmdienst vormen een belangrijk hoofdstuk in de geschiedenis van de vooroorlogse sociaal-democratie en de vroege filmgeschiedenis. Last leverde een belangrijke bijdrage aan de introductie van de arbeidersfilm als propagandamiddel.

De charismatische Last symboliseerde, die in zijn zelfgebouwde auto het land doortrok en in de partijkrant 

Het Volkverslag deed van zijn belevenissen, het nieuwe elan van de sociaal-democratie in de jaren twintig.


De filmdienst viel onder het Instituut voor Arbeidersontwikkeling dat op haar beurt een gezamenlijke onderneming was van de SDAP en het NVV. Het doel van het Instituut was drieledig:

  • ze moest kader scholen voor de sociaal-democratische beweging,
  •  ‘gewone’ sociaal-democraten toegang tot hoogwaardige cultuur verschaffen ,
  • nieuwe mensen aan de beweging binden.


 

Binnen het Instituut kwamen al snel nieuwe ideeën naar voren over arbeidersontwikkeling, propaganda en socialistische strijd. De nadruk werd verlegd van klassenstrijd naar het creëren van een socialistische ‘gezindheid’. Deze ideeën zouden later ook grote invloed krijgen op de politiek van de SDAP.

bron: onvoltooidverleden.nl  via @meesterhenkvink 2015

via @meesterhenkvink 2015
via @meesterhenkvink 2015
Pantserkruiser Potemkin (voor de liefhebber)
(Advertentie)
(Advertentie)

De Nederlandse Vereniging tot Afschaffing van Alcoholhoudende Dranken, vaak kortweg ‘blauwe NV’ genoemd, was een in 1842 opgerichte vereniging van geheelonthouders onder de naam Nederlandsche Vereeniging tot Afschaffing van Sterken Drank. De vereniging had aanvankelijk een protestants-christelijk karakter, maar kreeg op het einde van de 19e eeuw een meer sociaaldemocratische 

inslag.

 

Drankmisbruik was in die tijd nauw verbonden met de vaak armoedige werk- en woonomstandigheden van de volksklassen, waardoor veel mannen in de drank vluchtten en hun gezinnen daarmee in nog groter en niet alleen financiële problemen brachten. De strijd van de vereniging ging dus niet tegen dranken als bier en wijn. Bier was betrekkelijk goedkoop, in de ogen van sommigen ook gezond, en er werden in sommige plaatsen zelfs bierhuizen opgericht, als een soort remedie tegen het jeneverdrinken.

bron: Wikipedia via @meesterhenkvink 2015

via @meesterhenkvink 2015
via @meesterhenkvink 2015
via @meesterhenkvink 2015
via @meesterhenkvink 2015
via @meesterhenkvink 2015